Belastingheffing kan slimmer voor hoger welvaartspeil

Robby Makka, belasting deskundige
De regering moet een grondige studie laten uitvoeren naar de mogelijkheden van een wijziging van het belastingstelsel. Dit moet gebeuren in het kader van de acties van het kabinet om fundamenteel na te denken over structurele inkomstenverhogingen. De voorstudie moet worden uitgevoerd door een studieteam belastingstelsel.

Aanleiding voor het instellen van de commissie zijn de vragen (gerezen) over de stabiliteit van de belastingopbrengsten, de kansen die we laten liggen op heffing-, inning- en controle gebied (bv. de goldtax), de houdbaarheid van de mix van de verschillende belastinggrondslagen en de nieuwe vraag of er binnen de verschillende belastingsoorten vereenvoudiging mogelijk is. We horen al jaren kreten als solidariteitsheffing, overbruggingsheffing, “take of the government”, en de meest recente de flattax, en free riders. Ook de vereenvoudiging van OB naar een BTW werd/wordt (terecht) steeds geopperd.

Maar de Sociaal Economische Raad (SER), of een deskundig tripartiete overleg (TO) komt niet bij elkaar. Wat steeds gebeurt, is dat politici, partij afgevaardigden of vakgroepen discussiÎren met meer (emotionele) argumenten. Het is geen analyse van een samenhangend pakket met alle directe en indirecte belastingen. We kennen bijna dertien (13) indirecte belastingwetten en aantal directe belastingen.
De harde technische lijn voor een fundamentele standvastige fiscaal plaatje ontbreekt. Maar we kunnen dit als wij ons zelf een kans geven.

Inhoud
De commissie moet zich bezig houden met de volgende vijf (5) vraagstukken:

De soliditeit van het systeem
Zijn de belastingbronnen voldoende stabiel om op korte en lange termijn voldoende inkomsten te genereren om de uitgaven zonder lastenverzwaringen te financieren? Wat is de ontwikkeling van de belasting- en premieontvangsten in verhouding tot die van het BBP?

De solidariteit van het systeem
Worden de lasten door de juiste personen, huishoudens en bedrijven opgebracht? Wordt inkomen uit onderneming, uit vermogen en uit arbeid en consumptie evenwichtig belast?

De economische efficiÎntie van het systeem
Draagt het systeem bij aan een sterk Suriname? Is de keuze van de belastingmix zodanig dat het de economische groei zo weinig mogelijk belemmert?

De eenvoud van het systeem
Is het systeem slim genoeg? Kan het geld met behoud van de andere doelstellingen tegen lagere uitvoeringkosten en administratieve lasten worden verkregen? Zijn de prikkels uit het belastingstelsel voldoende duidelijk voor degenen voor wie zij bedoeld zijn?
De milieuvriendelijkheid van het systeem (i.v.m. de goudsector)
Ondersteunt het belastingstelsel het streven naar een schone en duurzame economie voldoende?

Gelet op Internationale ontwikkelingen, ben ik van mening dat de fiscaliteit een stuk slimmer kan.

Science-based
Veel studiecommissies belastingstelsel over heel de wereld vinden dat belastingheffing in hun land, een stuk slimmer kan. In gepresenteerde voorstudies worden hiertoe een aantal aanbevelingen gedaan. Natuurlijk verschilt het van land tot land. De voorstellen van ons moeten wetenschappelijk zijn, met heel veel enquÍtes en uitwisseling van info met het buitenland. Ze zullen ervoor zorgen dat het belastingstelsel beter aansluit bij de Surinaamse economie, een ingrijpende stelselherziening is daarvoor niet nodig.

De studiecommissie, moet bestaan uit externe en ambtelijke deskundigen. Zij moet worden voorgezeten door de “hoogste fiscale man van ADEK”. maar sluit deskundigen van universiteiten van andere landen niet uit. De mogelijkheden moeten met studenten worden onderzocht. De federatie van belastingadviseurs kan twee deskundigen afvaardigen.

Met mijn bescheiden kennis, ben ik van oordeel dat binnen het huidige stelsel bij een gelijke belastingopbrengst de welvaart kan stijgen. Je moet voorstander zijn van een verbreding van de grondslag en verlaging van de tarieven in de inkomstenbelasting. Dit is gunstig voor de economische groei. De verhoging van het toptarief in de inkomstenbelasting heeft anno 2011 vooral een symbolische waarde. De extra opbrengst van een hoger toptarief is laag en de negatieve effecten op de arbeidsmarkt relatief groot. Verbreding van de belastinggrondslag is volgens vele deskundigen en literatuur een betere manier om solidariteit tussen hoge en lagere inkomens te borgen.

De commissie kan onderzoeken, hoe het belastingstelsel ook kan verbeteren door het op een aantal plekken neutraler te maken. Uiteindelijk moet de eigen woning net als ander vermogen worden belast, via de vermogens rendementsheffing. Daarbij zal een gedeelte van de waarde vrijgesteld kunnen worden. Naar deze situatie zal geleidelijk toegegroeid moeten worden om schokeffecten op de woningmarkt te voorkomen. Om de doorstroming op de woningmarkt te verbeteren moet de commissie de overdrachtsbelasting, die bij de Notaris wordt betaald, geleidelijk omzetten in een bezitsbelasting. De huidige huurwaardebelasting moet worden afgebouwd.
Ook binnen de BTW kan neutraliteit worden bevorderd door de afschaffing van het huidige OB tarief. De commissie moet in overweging nemen dat inkomenspolitiek beter kan plaatsvinden via de inkomstenbelasting. Over de BTW is er genoeg geschreven.

Stimulans financiering vreemd vermogen
De commissie moet met name, het stimuleren van financiering met vreemd vermogen verhogen. In het huidige stelsel worden particulieren, en ook bedrijven, te veel geprikkeld om geld te lenen in vreemde valuta. De commissie moet onderzoeken hoe Foreign Direct Investment belastingvrij gestimuleerd kan worden. Om dezelfde reden moet de commissie een alternatief stelsel van winstbelasting presenteren, waarbij zowel in de inkomstenbelasting als in de vennootschapsbelasting een meer passende vermogensaftrek wordt geÔntroduceerd.

De soliditeit van de belastinginkomsten kan worden vergroot door het verhogen van de belasting op zaken die een stabiele bron van inkomsten vormen, bijvoorbeeld door een verhoging van de huidige OB (later BTW) of een bezitsbelasting op onroerend goed.

De voorstellen van de commissie moeten in beginsel budgetneutraal zijn. De commissie moet niet de opdracht krijgen om besparingen te vinden of mogelijkheden tot belastingverhoging te onderzoeken. Eventuele extra opbrengsten maken een tariefverlaging in de inkomstenbelasting mogelijk en zal leiden tot welvaartsgroei voor de gehele Surinaamse samenleving.

Robby Makka

Scroll to Top