Suriname is zijn gewicht in goud waard. Dat wisten wij al heel lang en wij vertelden, neen, we pikten de buitenwacht er de ogen mee uit. “Wij zijn het zeventiende rijkste land ter wereld.” Alleen zat/zit de rijkdom diep in de bodem. Zo diep zelfs dat oppervlakterijkdommen als landbouw en veeteelt er het onderspit voor moeten delven. Je wordt voor gek verklaard als jij tegenwoordig daarin je geld wilt investeren. Sterker nog, graafmachines en operators worden onttrokken aan de landbouwsector voor inzet in de diepe binnenlanden. Ik vrees een terugkeer van het bekende ziekteverschijnsel ‘gowtuman mofo’, het gebrek aan ijzer dat veel voorkomt in groenten.
Lopen Surinamers voorovergebogen rond met dikke gouden kettingen om hun nek en wilde Havanasigaren in hun witte gescheurde mondhoeken. Zo ziet welvaart met een zeer slechte gezondheid eruit. Dat is de gouden toekomst waar wij op afstevenen. Suriname, het zeventiende rijkste land ter wereld in de top zeventien van landen met de slechtste volksgezondheid. Geen doemscenario maar een realiteit die gecontroleerd uit onze handen glipt. Helaas is deze keer het buitenland niet de schuldige.
Het zijn niet de buitenlandse multinationals die het Surinaamse goud wegdragen zoals politici als president Desi Bouterse ons deden geloven. Die multinationals voldoen keurig aan hun belastingplicht en geven alle gewonnen goud ook netjes aan bij de Centrale Bank van Suriname, zoals overeengekomen. Volgens fiscaal-jurist Robby Makka, en hij kan het weten want hij heeft jarenlang gewerkt op het ministerie van Financiën, heeft Suriname in 2011 ruim 400 miljoen dollar verdiend aan de goudsector. Multinational Iamgold betaalde bijvoorbeeld daarvan ruim 160 miljoen dollar voor 12.000 kilo gewonnen goud. In vergelijking met Surinaamse goudondernemers, van porknokker tot concessiehouder en goudexporteur, betaalden deze een schijntje van 16 miljoen dollar aan belastingen over 19.000 kilo goud.
Informatie waar je niet vrolijk van wordt. Geen wonder dat de anti-corruptiewet en de wet openbaarheid van bestuur door elke regering gemeden worden. Het verweven netwerk van politici en ondernemers heeft geen boodschap aan wetten die hun financiële belangen schaden. Zo blijkt uit het onlangs verschenen boek van de Nederlandse onderzoeks- journalist Jeroen Trommelen dat enkele Chinese goudexporteurs direct gelieerd zijn aan de NDP. Het is geen toeval dat veel van deze rijke industriëlen nauwe banden hebben met deze politieke partij of beter gezegd: de zittende politieke elite beheert de pot met honing en dat trekt onverzadigbare waswasi aan. De regering Venetiaan verschilde wat dat betreft niet veel van zijn opvolger.
Goud, geld, materieel geluk zijn tijdelijke aardse goederen, die slechts één mensenleven meegaan. Onze kopzorgen zullen zich moeten richten op de komende generaties en het milieu. Dat kwik gevaarlijk is voor de volksgezondheid, is geen nieuws. Met de goudkoorts is het gebruik ervan alleen maar toegenomen. Volgens ruwe schattingen is in de afgelopen kwart eeuw zo’n 400.000 kg kwik in de Surinaamse bodem verdwenen. Toezicht of controle op het gifgehalte van verkochte vis, bestaat niet. In Indianendorpen als Apetina klagen inwoners over gevoelloze armen, vingers en tenen terwijl in andere dorpen er sprake is van hoge babysterfte en gehandicapte kinderen. We profiteren nu van onze natuurlijke hulpbronnen maar vergeten te investeren in een toekomst met/zonder de goudsector. Wij zijn kampioen in het aankondigen van maatregelen. Alleen blijkt steeds weer dat wij de slechtste controleurs en handhavers zijn. Blijkbaar realiseren politici zich niet dat leven op de maan onmogelijk is. Zo ziet het natuurlandschap er namelijk uit dat ontstaat door afwezigheid van zorgvuldig, gecontroleerd en transparant goudbeleid. Paracetamols alleen zijn niet voldoende om de goudkoorts weg te nemen.-.