.jpg)
Het schampen met overschrijding van het leningenplafond door ex-minister Humphrey Hildenberg, zonder onderbouwde cijfers is een zinloze discussie. Het ministerie van FinanciÎn kan zijn website beter vernieuwen en alle info erop plaatsen (zoals CBvS en DNA dat hebben gedaan), zodat de onderbouwing van deze 18 miljoen te analyseren valt. Er is een verschil in krediet- en leningenplafond, de bruto berekening is een productie van het Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS), de vaststelling staatsschuld van het Bureau Staatsschuld, er is een wettelijke Clad en een onafhankelijke Openbaar Ministerie. De diplomatie van minister Wonnie Boedhoe in deze is terecht en de ìfluwelen tekstenî van Gilmore Hoefdraad (Starnieuws), is een voortzetting van het beleid van de overleden governor AndrÈ Telting, maar wel met een beloofde verbeterslag. De commotie die ontstaan is, is onnodig.
Verschil krediet- en leningen-plafond
Er een verschil tussen het kredietplafond en het leningenplafond. Het leningenplafond geeft aan de limiet tot welk bedrag de overheid leningen mag sluiten. Dat is wettelijk geregeld. Leningen-plafond heeft niets met de staatsbegroting te maken. Het kredietplafond geeft aan de hoogte die de algemene banken hanteren om kredieten te mogen verschaffen. Dit heeft wel met de begroting te maken. Het leningenplafond is bedoeld om de terugbetaling in de pas te houden met de terugbetalingcapaciteit. Het kredietplafond daarentegen tracht excessieve geldschepping tegen te gaan.
Duidelijke interpretatie
Er is een verschil in uitleg over het begrip staatsschuld dat zelf door de begrotingsstukken van dit kabinet wordt erkend. Met name in de concept financiÎle nota 2011 en wel op pagina 39. Er is dus een lacune in de Wet op Staatsschuld S.B. 2002 no. 27. Artikel 2 moet worden aangescherpt. Deze bepaling moet niet alleen met wet-historische interpretatie, of met de memorie van toelichting maar ook internationaal worden gecheckt en afgedicht. Hierin zijn de begrippen binnenlandse en buitenlandse staatsschuld gekaderd. De definitie van bruto staatsschuld in deze wet wijkt inderdaad af van de internationale definitie. En herziening van deze bepaling waarin de juiste uitleg is vervat, met terugwerkende kracht kan veel verhelpen.
De internationale redenering luidt: dat "de nog niet opgenomen bedragen van gecontracteerde schulden en verstrekte staatsgaranties, niet beschouwd worden als componenten van binnenlandse of buitenlandse schuld. Binnen de Wet op Staatsschuld, is dit wel een onderdeel". ìMoet je werken met je netto-stand?, of wat het Bureau voor de Staatsschuld zegt ëwat is voorgeschoten, moet terugbetaald wordenî, niet het verschilí?î.
Hoefdraad geeft Hildenberg gelijk
Het Bureau voor Staatsschuld boekt toegezegde leningen dus als schuld op, terwijl dat internationaal niet gangbaar is. De FinanciÎle nota 2011 benoemt dit uitdrukkelijk. `Legitieme vorderingen met name achterstallige betalingen waaronder leverancierskredieten van derden op de overheid en achterstallige betalingen op contributies aan internationale organisaties zijn niet opgenomen in de wet op Staatsschuld. Internationaal is het wel een schuld.
Terecht zegt Hoefdraad (Starnieuws), dat de internationale definitie zal prevaleren, dus zal Hildenberg in het gelijk worden gesteld. Hildenberg heeft met cijfers van ABS en accountants gewerkt. Hoefdraad vindt ABS ook leidend voor wat betreft de definitie van bbp. Nu zijn de verloven gekapitaliseerd. Is dat dan ook een schuld die opgeteld wordt? Als het nieuwe kabinet vindt dat het geen verbintenisscheppende overeenkomst is, dan betaal je het niet uit. Want als de obligatoire overeenkomst van de schuld buitenwettelijk is, (lees: overschrijding), dan is minimaal de zakelijke overeenkomst (lees: uitbetaling) ook omstreden.
Het is niet bekend met welke cijfers de deskundigen van de regering hebben gewerkt. ABS en Clad zijn officiÎle instanties, een parlementaire enquÍte en ADEK economen, kunnen een onafhankelijk visie geven. Ik ontkom er niet aan om te concluderen dat hier sprake is van een ìmisverstand van cijferaarsî door een andere uitleg van de staatsschuld.
Nationaal juridisch eng zit Hildenberg fout, maar Internationaal ruim is zijn opvatting beton stevig.
Vier hoger kader economie overleden
Ik pleit dan ook voor een permanente Onafhankelijke Commissie StaatsfinanciÎn, die dit soort technische vraagstukken (in het vervolg) klaren. Toen oud-CBvS-president Henk Goedschalk in de periode 1996-2000 zijn taken had beÎindigd, is er een commissie geweest die de uitkomsten van die regering economisch-technisch heeft geÎvalueerd. Wijlen AndrÈ Brahim zat er onder andere in. Dit moeten we wederom doen, met een onafhankelijke commissie staatseconomie. We hebben laatst vier topeconomen of leden van Hoger Kader Economie verloren: AndrÈ Brahim, Ad Coffeng, Enrico Abrahams, maar ook AndrÈ Telting. Laat ons een ieder betrekken en koesteren wat wij hebben, en niet splijtzwammen. Daarnaast is het van belang om je Rekenkamer goed bezet te hebben maar ook een Rekencentrum op te zetten.
Geen strafbaar feit
Nu het kabinet zelf de discussie benoemt in zijn eigen stukken, is de beschuldiging dat Hildenberg zijn eigen wet overtreedt ìeentje van onder de gordelî. Maar als wij in Suriname met Internationale ratingcriteria werken, met artikel 4 missie van IMF en andere standaarden, dan zal nationaal moeten wijken voor internationaal. Internationaal worden deze zaken opgelost middels bijvoorbeeld parlementaire enquÍte en of onafhankelijk onderzoek. Natuurlijk moet de Wet op Staatsschuld worden aangepast aan internationale omstandigheden, maar dan krijgt de wet bijvoorbeeld een terugwerkende kracht, want de nationale redenatie was al achterhaald.
Of de leningen gesloten of toezeggingen gedaan door Hildenberg, doelmatig of rechtmatig is een andere zaak. Het is in elk geval geen strafbaar feit, zeker wanneer het Openbaar Ministerie het niet heeft onderzocht. Hooguit zou je het vorige kabinet kunnen verwijten dat het geen tijdige herziening van de wet op de staatsschuld heeft ingediend. Maar dit is geen strafbaar feit in de economische wereld. De wijziging van Wet op de staatsschuld is nu aangekondigd.
Telting-achtige uitspraken
Boedhoe doet een correcte job, door timide te zijn. Hoefdraad zegt op een hoffelijke toon precies hetgeen wat Telting al die jaren heeft ontvouwd, over realistische begroting, over prudent fiscaal beleid door als econoom rigide maar ook voorwaarts te kijken. De trots op de monetaire reserve als dekking van vijf maanden import, de onderliggende oorzaken van de koers, waren voor Telting ook belangrijk, evenals de ontwikkeling van de verdiencapaciteit (Hoefdraad: goud, olie, aluinaarde).
Goed overleg met de vorige bewindvoerder kan meer oplossen dan revanchisme.
(Robby Makka)
2019 © Robby Makka. ALL Rights Reserved.
